Wychować Dziecko

Okres dojrzewania to trudny czas zarówno dla samych nastolatków jak i ich rodziców. Często trudno im nadążyć za zmianami, jakie przechodzi dziecko. Właśnie już nie dziecko. Słowa takie jak synuś, moje maleństwo, córcia, moje dziecko - budzą w nastolatku złość i oburzenie.

Często matki nie zauważają, że ich dziecko staje się coraz większe i nabywa umiejętności wyrażania swoich potrzeb, myśli, oczekiwań. - Marysia nie lubi słodyczy i nie ma ochoty na czekoladkę.  - Zamknij okno, bo mojemu dziecku jest zimno.  Rodzice często wyręczają dziecko w komunikacji z innymi dorosłymi mówiąc czego ono potrzebuje, na co ma ochotę, a na co nie...

Kolejnym etapem w dojrzałości emocjonalnej Twojego dziecka, po tym jak nauczy się zauważać swoje stany i emocje oraz je nazywać, jest radzenie sobie z emocjami. Najpierw zaczyna nazywać swoje stany w trzeciej osobie, choć o sobie :) - i możesz usłyszeć: - Adzia am! - i juz wesz, że Ada jest głodna. :)
Zanim dziecko nauczy się dostrzegać i komunikować konstruktywnie swoją złość, mogą minąć długie lata, bo emocje działają jak błyskawica, a my dajemy się wciągnąć w burzę, zamiast rozłożyć parasol dystansu :) i spokojnie zareagować. 

Być może zdążysz się zmartwić, na kogo ono wyrośnie, kiedy widzisz, jak często się złości, wpada w furię, zmyśla, przywłaszcza sobie cudze rzeczy. W swojej naiwności i niewiedzy, zanim nauczy się zasad,  dziecko kieruje się pierwszym impulsem, jaki się pojawi. Nie zastanawia się nad długofalowymi skutkami swojego zachowania, nad konsekwencjami...

Od czego zależy poczucie własnej wartości u dzieci? Jedne dzieci są przebojowe, otwarte, chętnie podejmują nowe wyzwania. Inne wolą siedzieć spokojnie i obserwować świat. Jedne radzą sobie z trudnościami, a niepowodzenia traktują jak wyzwania, inne bardzo przeżywają porażki lub unikają sytuacji trudnych. Jedne postępują w zgodzie z zasadą: Padłaś, to się podnieś, popraw koronę i dalej działaj. Inne wysyłają światu komunikat: Nikt mnie nie widzi, nikt nie dostrzega, jestem nic nie warta. Od czego to zależy? Od czego zależy poczucie własnej wartości? Przecież dzieci nie rodzą się z niskim poziomem samoakceptacji...

„Całe nasze życie, to życie w sferze słów. Tyle widzimy, ile potrafimy nazwać” - Grzegorz Leszczyński. Język jest zarówno zwierciadłem duszy, jak i narzędziem poznania świata: zewnętrznego i wewnętrznego. A to, czego nie umiemy nazwać… ignorujemy, w pewnym sensie nie istnieje. 
Staraj się opisywać zwłaszcza te uczucia, które trudno Ci nazwać, szukaj dla nich imion. Gdy potrafisz nazwać swoje stany emocjonalne, możesz je zrozumieć i próbować odnaleźć sens w gąszczu emocji. Podobnie dziecko. Dzięki temu będzie Ci łatwiej również zrozumieć drugiego człowieka...

To chyba statystycznie najczęstsze pytania rodziców: -Jak było w przedszkolu? Byłeś grzeczny? Co było na obiad? Wszystko zjadłeś? -Jak było w szkole? Co zadane? Byłeś grzeczny? Pani wpisała uwagę? -Jak było na uczelni? Kiedy kolokwium? Kiedy egzamin?
Rodzice chcą wiedzieć, jak ich dziecko zachowywało się w przedszkolu, czy nie sprawiało kłopotów, czy wyszło stamtąd najedzone. Pytają czy dziecko zachowywało się grzecznie w szkole, co ma zadane, czy nie będą wzywani przez wychowawcę, bo w zeszycie uwag pojawiło się niebezpiecznie wiele wpisów. Dziecko szybko uczy się, jak odpowiadać na takie pytania:  - W szkole było fajnie/dobrze/w porzo...  - Tak, byłem grzeczny. Nie, nic nie ma na zadanie...  I znika w swoim pokoju, by włączyć komputer. Potem słychać narzekania, że dziecko nie chce rozmawiać, że unika kontaktu, że rodzice, choć pytają, nie wiedzą, co dzieje się w życiu ich dziecka. Oczywiście do pytań o uczelnię i kolokwium przeważnie już nie dochodzi...

Od tego, w jakiej sytuacji pojawiają się emocje i czy sprawiają Ci przyjemność czy przykrość zależy, jak je ocenisz. Zaś od tego jak je ocenisz, zależy zazwyczaj to, jak sobie z nimi radzisz. Uczucia, które są niewygodne (to te nazywane negatywnymi) sprawiają rodzicom i dzieciom większy problem. Trudniej je zaakceptować i trudniej sensownie, konstruktywnie na nie zareagować. Możesz mieć kłopot z zaakceptowaniem tych uczuć u dzieci. Ten sam kłopot może mieć dziecko z tymi uczuciami.

Drugi etap nauki Inteligencji Emocjonalnej to radzenie sobie z emocjami. O tym jak rodzice poradzą sobie z zachowaniem dziecka, zdecyduje to, jak rodzice radzą sobie z własnymi emocjami. Dlatego, jeśli chcesz pomóc swojemu dziecku lepiej radzić sobie z emocjami - zacznij od siebie. Zrozum siebie. Przyjrzyj się swoim emocjom. Swoim reakcjom...
Nie jest to najłatwiejsze. Potrzeba do tego uważności. Zatrzymania na moment i zastanowienia się czy to uczucie, które mam w sobie to na pewno złość? A może raczej rozcz…

Kiedy dwulatek mówi swoje pierwsze „nie”, rodzice są tak zdziwieni, jakby przemówił co najmniej mebel. I nie zawsze wiedzą, co z tym „fantem” zrobić. Czasem rodzicom wydaje się, że ich dziecko (szczególnie takie w wieku dwóch – czterech lat) to taki szczególny rodzaj mówiącej lalki. Skupieni na swojej rodzicielskiej roli, myślą tylko o tym, jak tę rolę dobrze wypełnić, jak „ulepić” wymarzone dziecko, które swoim zachowaniem „zaświadczy” o wysokich kompetencjach rodziców i ich rozległej wiedzy oraz talencie wychowawczym.
-Chcę, aby moje dziecko nie jadło słodyczy. -Chcę, aby moje dziecko nie oglądało telewizji. -Chcę, aby dobrze się uczyło, grało na skrzypcach. Nie przesiadywało godzinami na facebooku, zawsze myło ręce przed jedzeniem, mówiło „dzień dobry” sąsiadom, grzecznie się kładło spać o 19.30 i nie sprawiało kłopotów...
Co w tym złego? Rodzice pragną wychować dziecko jak najlepiej, dać mu to, co powinni, aby jego rozwój był zgodny z ich marzeniami.
Tymczasem dziecko nie tylko odkrywa…

Druga część ćwiczeń ma za zadanie pokazać szerzej świat uczuć, ukazać wachlarz emocji, jakimi dziecko i rodzic dysponuje i jest przy okazji świetną zabawą. Przygotowanie materiałów to też dobra sposobność, by spędzić z dzieckiem miło czas. 
Poniższe ćwiczenia zachęcają dzieci do wyrażania uczuć, do poszukiwania ich w sobie. Uczą nazywania emocji oraz stanów. Pozwalają w bezpiecznej atmosferze wyrazić smutki i problemy. Stwarzają sprzyjające warunki, aby się otworzyć. Jest to również okazja dla nas rodziców, do poznania bliżej naszych dzieci i przekazania im zrozumienia i akceptacji...