Inteligencja emocjonalna - Świadomość uczuć

Niektóre zdania w czytanych przeze mnie książkach porażają mnie swoją trafnością. Aż chciałoby się krzyczeć: „Bliskość i intymne więzi ulegają zniszczeniu pod wpływem niekontrolowanej złości”! - jak napisał Klaus Vopel w swojej książce Kompas uczuć. Sama tego doświadczyłam, a Ty? W moim rodzinnym domu rodzicom było wolno się złościć, ale nam dzieciom - nie. Ta jawna niesprawiedliwość bolała mnie i buntowałam się przeciw temu. Powiedziałam sobie, że moim dzieciom będzie wolno okazywać to uczucie. To mnie zaprowadziło tutaj, gdzie jestem teraz. Witaj na moim blogu! :)

Żeby pozwolić dziecku na okazywanie wszystkich uczuć, warto otworzyć się na możliwość, że wszystkie uczucia są dobre, bo czemuś służą. Są dla nas cenną informacją. 

Złość znaczy, że coś nie idzie po Twojej myśli. Strach - że trzeba być ostrożnym. Nie ma złych uczuć i nawet złość nie jest na wskroś zła. Potoczne stwierdzenie, że uczucia są pozytywne i negatywne jest fałszywe. Mogą one być - i czasem są - tylko niewygodne, powodować dyskomfort. Jednak z całą pewnością są mimo to pożyteczne, ponieważ sygnalizują coś istotnego...
 
Dopiero wyrażanie emocji poprzez konkretne zachowanie może być akceptowalne lub nie - czyli "dobre albo złe". Na przykład nie ma nic złego w tym, że Ty czy Twoje dziecko czujecie złość. Nie do zaakceptowania jest natomiast agresja okazana na skutek złości.

Jak panować nad złością?

Wydaje się, że jest jasne, czym jest złość, choć każdy przeżywa ją inaczej. Ze względu na dalekosiężne jej skutki przypomnę, jaki jest jej mechanizm. Złość rodzi się trzy etapowo: 

• najpierw jest myśl pojawiająca się na skutek zdarzenia 
• potem reakcja fizjologiczna, 
• następnie nasza odpowiedź czyli zachowanie. 

Na każdym etapie możesz sobie uświadomić tę emocję i oswajać to, co się z Tobą dzieje. 

Myśl może być na temat dziecka: „Znowu coś przeskrobał”, czy  o partnerze: „Znowu mu się coś nie podoba”. Myśl dzieje się tak szybko, że możesz w ogóle jej nie zauważyć. Reakcję możesz zauważyć po fakcie. 

Zdarza Ci się dziwić się swojej reakcji? Tak właśnie się to odbywa. Dlatego tak ważne jest, aby uczucie, które się pojawiło, jak najwcześniej sobie uświadomić. I to, jaka myśl stoi za Twoją reakcją. I uwierz: myśl nie musi być prawdziwa.

Reakcje bywają przerażające. Bo złość zniekształca sposób widzenia świata. Zniekształca obraz sytuacji i sposób myślenia. Dlatego dobrze wiedzieć, że to tak działa. To pomoże Ci poradzić sobie z tym. 

Emocje są krótkotrwałe

Pamiętaj też, iż złość przemija. Kiedy widzisz dziecko, które bardzo się złości, nie potępiaj go za to. Pomóż mu zrozumieć, co jest przyczyną jego złości. Pamiętasz? Złość, to informacja, że coś nie idzie po Twojej myśli. Można to rozważyć na spokojnie. Nie mówię, że to jest łatwe. Mówię, że można. 

Pomyśl, jak sama się czujesz, kiedy ktoś Cię potępia za zdenerwowanie. Pomóż dziecku poradzić sobie z tym uczuciem mówiąc: „Widzę, że to... (nazwij, jeśli wiesz co) cię rozzłościło” - to mu uświadomi, co się z nim dzieje. Ty też uświadamiaj sobie: "widzę, że jestem zdenerwowana, ależ się czuję rozzłoszczona…" i obserwuj siebie. 

Potrzebujesz czasu, żeby ochłonąć, żeby przeczekać reakcję fizjologiczną, która Cię popycha do pochopnego działania… Ta sama energia popycha Twoje dziecko. Pomyśl - jak silnym musi być człowiek, aby się temu oprzeć. Dorosły ma z tym problem. Czy małe dziecko ma wystarczająco siły? Albo większe? Nadwrażliwy nastolatek? 

Osoba, która czuje złość, potrzebuje wsparcia, zrozumienia. Jest jej źle, bo najwyraźniej według niej, coś nie poszło tak jak powinno. Zamiast odpowiadać złością na złość - okaż współczucie, albo chociaż odrobinę zrozumienia. :) Ciąg dalszy już za tydzień!

Zobacz kurs:RozumiemTwojąZłość
Autorka artykułu: Barbara Dziobek
Małopolski Instytut Rozwoju Rodziców